คะสึชิกะ โฮะกุไซ
โฮะกุไซ หรือ คะสึชิกะ โฮะกุไซ (ญี่ปุ่น: 葛飾北斎?, อังกฤษ: Hokusai หรือ Katsushika Hokusai) (ตุลาคม หรือ พฤศจิกายน ค.ศ. 1760 - 10 พฤษภาคม ค.ศ. 1849[1])
ผู้มีความเชี่ยวชาญทางการเขียนจิตรกรรมจีน[2]
โฮะกุไซเกิดที่เอะโดะ (ปัจจุบันคือโตเกียว) งานที่มีชื่อเสียงของโฮะกุไซที่เป็นที่รู้จักกันดีคือภาพพิมพ์แกะไม้ชุด “ทัศนียภาพ 36 มุมของภูเขาฟูจิ” (富嶽三十六景)
ที่รวมภาพ “คลื่นยักษ์นอกฝั่งคะนะงะวะ” ซึ่งเป็นภาพสัญลักษณะอันเป็นที่รู้จักกันดีไปทั่วโลกที่เขียนในคริสต์ทศวรรษ 1820
โฮะกุไซ “ทัศนียภาพ 36 มุม” เพื่อเป็นทั้งการตอบสนองความต้องการของกิจการท่องเที่ยวภายในประเทศที่ขยายตัวขึ้นอย่างรวดเร็ว และความหลงไหลส่วนตัวในการวาดภาพภูเขาฟูจิ.[3]
ภาพชุดนี้และโดยเฉพาะภาพ “คลื่นยักษ์” และภาพ “ภูเขาฟูจิวันอากาศดี”
เป็นภาพที่สร้างความมีชื่อเสียงให้แก่โฮะกุไซทั้งภายในและภายนอกประเทศ
นักประวัติศาสตร์ริชาร์ด เลนสรุป
ว่า “อันที่จริงแล้ว
ถ้าจะให้เลือกงานชิ้นหนึ่งที่สร้างชื่อเสียงให้แก่โฮะกุไซทั้งในญี่ปุ่นและ
ต่างประเทศแล้ว ก็เห็นจะเป็นงานชิ้นใหญ่ชุดนี้...”[4] โดยเฉพาะภาพ “คลื่นยักษ์” ที่เป็นภาพที่สร้างความประทับใจให้แก่โลกตะวันตก
เป็นภาพชุดอุกิโยะ (Ukiyo-e) ภาพพิมพ์แกะไม้ โดยจิตรกรชาวญี่ปุ่น คะสึชิกะ โฮะกุไซ (Katsushika Hokusai) เป็นภาพภูเขาฟูจิใน
ฤดูต่างๆ และในสภาวะอากาศต่างๆ ทั้งใกล้และไกล
อันที่จริงแล้วเป็นชุดที่มีด้วยกันทั้งหมด 46 ภาพที่สร้างระหว่าง ค.ศ. 1826
ถึง ค.ศ. 1833
แต่ชุดแรกมี 36 ภาพที่รวมเป็นเล่มและตีพิมพ์
เมื่อเป็นที่แพร่หลายและนิยมกันเป็นอันมาก
ก็ได้มีการเพิ่มอีกภาพสิบภาพในหนังสือรวม
ประวัติ
"ทัศนียภาพ 36 มุมของภูเขาฟูจิ" เป็นภาพชุดอุกิโยะที่
มีชื่อเสียงที่สุดในบรรดาภาพอุกิโยะชุดต่างที่สร้างกันขึ้นมา
นอกจากนั้นก็ยังมีภาพเขียนในหัวข้อเดียวกันนี้ที่เขียนโดยจิตรกรอื่นอีกหลาย
ท่าน เช่นภาพชุดชื่อเดียวกัน -- "ทัศนียภาพ 36 มุมของภูเขาฟูจิ (ฮิโระชิเงะ)" โดยฮิโระชิเงะผู้
เป็นจิตรกรภาพอุกิโยะผู้มีชื่อเสียงอีกคนหนึ่ง
และภาพชุดต่อมาของโฮะกุไซเองในชื่อ "ทัศนียภาพ 100 มุมของภูเขาฟูจิ"
ภูเขาฟูจิเป็นหัวข้อที่นิยมเขียนกันในจิตรกรรมญี่ปุ่นมาเป็นเวลานาน
เพราะความสำคัญของภูเขาทั้งทางด้านวัฒนธรรมและศาสนา
ความสำคัญนี้สืบมาจาก "ตำนานคนตัดไผ่"
(The Tale of the Bamboo Cutter) ที่บรรยายถึงเทพเจ้าที่ทิ้ง "ธาตุชีวิต"
(elixir of life) ไว้บนยอดเขา
ภูเขาฟูจิเชื่อกันว่าเป็นแหล่งความลับของความเป็นเป็นอมตะ
ซึ่งเป็นหัวใจของสิ่งที่ครอบงำจิตใจของโฮะกุไซเอง[2]
ภาพที่มีชื่อเสียงที่สุดในชุดนี้คือภาพ "คลื่นยักษ์นอกฝั่งคะนะงะวะ"
ที่อาจจะแปลตรงตัวจากภาษาญี่ปุ่นว่า "นอกฝั่งคะนะงะวะ ด้านหลังของคลื่น"
ที่เป็นภาพเรือสามลำที่กำลังผจญกับคลื่นยักษ์ที่ดูเหมือนจะซัดเรือทั้งสาม
ให้กลืนหายเข้าไปในก้อนคลื่นได้ ภาพนี้มีภูเขาฟูจิอยู่ไกลลิบในฉากหลัง
โดยทั่วไปแล้วคลื่นในภาพนี้กล่าวกันว่าเป็นคลื่นสึนามิ
แต่อันที่จริงแล้วก็อาจจะเป็นเพียงคลื่นขนาดใหญ่เท่านั้น
ภาพแต่ละภาพในชุดนี้ขั้นแรกสร้างโดยการวาดภาพลงบนกระดาษก่อน
ที่นำไปใช้เป็นแบบในการแกะพิมพ์ไม้ที่ใช้ในการทาหมึกสีต่างๆ
ที่ประทับบนกระดาษเพื่อให้ได้ภาพที่ต้องการ
ความซับซ้อนของงานของโฮะกุไซอยู่ที่การใช้สีต่างๆ
ที่ทำให้ต้องสร้างพิมพ์สำหรับสีทุกสีตามที่ต้องการในภาพ
The Great Wave off Kanagawa
คลื่นยักษ์นอกฝั่งคะนะงะวะ
South Wind, Clear Sky หรือRed Fuji
"ลมใต้, ฟ้าใส" หรือ "ฟูจิแดง"
Rainstorm Beneath the Summit
"พายุฝนใต้ยอดเขา"
Under Mannen Bridge at Fukagawa
"ใต้สะพานมังเน็นที่ฟูคะกาวะ"
Sundai, Edo
"ซุนได, เอะโดะ"
The Blue Mountain and Circle of Pine Trees
"ภูเขาสีน้ำเงินและป่าสน"
"Senju, Musashi Province"
"ช่องเขาอินูเมะ, Kōshū"
"ทัศนีภาพภูเขาฟูจิจากจังหวัดโอวาริ"
"สถานี Ejiri-juku ในจังหวัดซุรุงะ"
"ภาพร่างร้านมิตซุยในซุรุงะในเอะโดะ"
"พระอาทิตย์ตกที่สะพาน Ryōgoku จากฝั่งแม่น้ำสุมิดะ"
"ชานซาไซ วัดแห่ง 500 Arhat"
"ร้านชาที่โคชิกะวะ เช้าวันรุ่งขึ้นหลังจากหิมะตก"
"ใต้เมะกุโระ"
"กังหันน้ำที่ออนเดน"
"เกาะเอะโนะชิมะในจังหวัดซะกะมิ"
"ฝั่งอ่าวทะโกะ"
"เส้นทางทะเลจังหวัดคะสุซะ"
"สะพานนิฮอนบาชิในเอะโดะ"
"เมืองบนฝั่งแม่น้ำซุมิดะ"
"อ่าวโนะโบะโตะ"
"ทะเลสาบที่ฮาโกเนะในจังหวัดซากะมิ"
"ภูเขาฟูจิสะท้อนในทะเลสาบคาวะกูชิ"
คลื่นยักษ์นอกฝั่งคะนะงะวะ
South Wind, Clear Sky หรือRed Fuji
"ลมใต้, ฟ้าใส" หรือ "ฟูจิแดง"
Rainstorm Beneath the Summit
"พายุฝนใต้ยอดเขา"
Under Mannen Bridge at Fukagawa
"ใต้สะพานมังเน็นที่ฟูคะกาวะ"
Sundai, Edo
"ซุนได, เอะโดะ"
The Blue Mountain and Circle of Pine Trees
"ภูเขาสีน้ำเงินและป่าสน"
"Senju, Musashi Province"
"ช่องเขาอินูเมะ, Kōshū"
"ทัศนีภาพภูเขาฟูจิจากจังหวัดโอวาริ"
"สถานี Ejiri-juku ในจังหวัดซุรุงะ"
"ภาพร่างร้านมิตซุยในซุรุงะในเอะโดะ"
"พระอาทิตย์ตกที่สะพาน Ryōgoku จากฝั่งแม่น้ำสุมิดะ"
"ชานซาไซ วัดแห่ง 500 Arhat"
"ร้านชาที่โคชิกะวะ เช้าวันรุ่งขึ้นหลังจากหิมะตก"
"ใต้เมะกุโระ"
"กังหันน้ำที่ออนเดน"
"เกาะเอะโนะชิมะในจังหวัดซะกะมิ"
"ฝั่งอ่าวทะโกะ"
"เส้นทางทะเลจังหวัดคะสุซะ"
"สะพานนิฮอนบาชิในเอะโดะ"
"เมืองบนฝั่งแม่น้ำซุมิดะ"
"อ่าวโนะโบะโตะ"
"ทะเลสาบที่ฮาโกเนะในจังหวัดซากะมิ"
"ภูเขาฟูจิสะท้อนในทะเลสาบคาวะกูชิ"